De processor (of CPU) is een van de belangrijkste onderdelen van computerhardware en is verantwoordelijk voor berekeningen, taakuitvoering en gegevensverwerking. De snelheid waarmee de computer taken uitvoert of gegevens verwerkt, is direct gekoppeld aan de snelheid van de processor. De eerste CPU’s bestonden uit verschillende afzonderlijke componenten, maar sinds het midden van de jaren zeventig worden CPU’s vervaardigd op een enkel geïntegreerd circuit, en worden daarom microprocessors genoemd.

De rekenkundige en logische eenheid (ALU) is de centrale eenheid van de processor, die feitelijk de rekenkundige en logische bewerkingen tussen twee getallen uitvoert. De parameters omvatten, naast operandnummers, een resultaat, een commando van de besturingseenheid en de status van het commando na de operatie. De reeks rekenkundige bewerkingen van een ALU kan worden beperkt tot optellen en aftrekken, maar kan ook vermenigvuldigen, delen, goniometrische functies en vierkantswortels omvatten. Sommige kunnen alleen met gehele getallen werken, terwijl andere het gebruik van drijvende komma ondersteunen om reële getallen weer te geven (hoewel ze een beperkte nauwkeurigheid hebben).
De besturingseenheid is de processoreenheid die de geheugenlocatie opslaat die de huidige instructie bevat die de computer uitvoert, de ALU vertelt welke bewerking moet worden uitgevoerd, de informatie (uit het geheugen) ophaalt die de ALU nodig heeft om deze uit te voeren, en het resultaat overdraagt terug naar de juiste geheugenlocatie. Zodra dit is gedaan, gaat de besturingseenheid verder met de volgende instructie (typisch gelokaliseerd op de volgende geheugenlocatie, tenzij de instructie een vertakkingsinstructie is die aangeeft dat de volgende instructie zich op een andere locatie bevindt.
De CPU bevat ook een beperkte set geheugencellen, registers genaamd, die veel sneller kunnen worden gelezen en geschreven dan andere geheugenapparaten. Ze worden vaak gebruikt om continue toegang tot het hoofdgeheugen te voorkomen telkens wanneer gegevens worden opgevraagd.